Linux İşletim Sistemlerinin kısa bir tarihsel gelişimini okumak isteyenlere göre bir yazı.

1969

Günümüzde kullanılan tüm modern işletim sistemlerinin başlangıcı, 1969 yılında Dennis Ritchie ve Ken Thompson’un AT&T® Bell Laboratuvarlarında, C programlama dilini ve Unix İşletim Sistemini geliştirmesine dayanır. Dennis Ritchie ve Ken Thompson, programlarının kaynak kodlarını tüm dünyayla ve Berkley California ile paylaşırlar. Unix programları bu sayede bir çok gönüllü tarafından geliştirilmeye başlanır. 1975 yılında, AT&T® firması, Unix işletim sistemini ticari olarak satmaya başladığında, kodları gönüllü olarak geliştirenler bundan pek mutlu olmazlar. Sürdürülen hukuki çalışmalar neticesinde, ticari olarak satılan AT&T® Unix ve ticari olmayan BSD Unix sistemleri ortaya çıkar.

BSD ve alt sürümleri olan FreeBSD, openBSD, NetBSD, DragonFly BSD ve PC-BSD benzeri dağıtımlar halen aktif olarak geliştirilmektedir.

https://en.wikipedia.org/wiki/Dennis_Ritchie

https://en.wikipedia.org/wiki/Ken_Thompson

https://en.wikipedia.org/wiki/BSD

https://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_of_BSD_operating_systems

1980’ler

80’li yıllara gelindiğinde, bir çok firma kendi Unix sistemini geliştirmeye başlar. IBM® AIX, Sun® SunOS (Solaris), HP® HP-UX ve diğerleri sahneye çıkar. Bunun sonucunda, ortaya bir çok Unix sürümü çıkar ancak komutlar, ifadeler ve tanımlar oldukça karışmıştır. İşte tam bu aşamada Linux’un temelleri atılmaya başlanır. Richard Stallman, bu parçalanmışlık ve karışıklığa bir son verilmesi gerektiği düşüncesiyle, GNU Projesini (GNU is Not Unix) başlatır. Richard Stallman’ın amacı, herkesin üzerinde çalışabileceği (70’lerde olduğu gibi) ve ücretsiz olarak kullanılabilecek bir İşletim Sistemi ortaya koymaktır. Günümüzde Linux içerisinde kullanılan bir çok komut ve araç, GNU projesinin sonucudur.

https://en.wikipedia.org/wiki/Richard_Stallman

https://en.wikipedia.org/wiki/IBM_AIX

https://en.wikipedia.org/wiki/HP-UX

1990’lar

90’ların başında, Linux Torvalds isimli Finlandiyalı bir öğrenci, 386 işlemcili bir bilgisayarda POSIX standartlarının çalışabildiği çekirdek (kernel) adı verilen bir program geliştirir. Programının kaynak kodlarını insanlarla paylaşır. Tek amacı, 386 işlemcilerde GNU araçlarının çalışabilmesini sağlamaktır. Beklenmedik şekilde ilgi gören çekirdek program kısa zamanda yayılır ve kendisinin deyimiyle tarihi gelişim başlar.

http://en.wikipedia.org/wiki/Linus_Torvalds

https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Linux

https://en.wikipedia.org/wiki/Linux

https://lwn.net

http://www.levenez.com/unix/

2015

Günümüzde, dünyada bulunan süper bilgisayarların %97’si (İlk 10’un tamamı), akıllı telefonların %80’den fazlası, milyonlarca Masaüstü bilgisayar, tüm web sunucularının %70 kadarı, bir çok tablet bilgisayar ve diğer cihazlar (dvd oynatıcılar, bulaşık makineleri, dsl modemler, routerlar, otomatik sürüş sistemli arabalar, uzay istasyonu bilgisayarları) Linux ile çalışmaktadır. Linux, dünyada en çok kullanılan işletim sistemidir diye ifade etsek sanırım yanlış olmaz.

Nisan 2015 tarihinde, Linux Kernel 4.0 sürümü yayınlanmıştır. Şubat 2015 3.9 sürümüne göre bir kaç yüz bin program satırı ilave edilen çekirdek sürümüne, binlerce geliştirici katkı sağlamaktadır. Bu geliştiricilerin katkıları, Red Hat®, Intel®, Samsung®, Broadcom®, Texas Instruments®, IBM®, Novell®, Qualcomm®, Nokia®, Oracle®, Google®, AMD®, Microsoft® ve daha bir çok firma tarafında mali olarak desteklenmektedir.

http://kernelnewbies.org/DevelopmentStatistics

http://kernel.org

http://www.top500.org

Kaynaklar:

Linux Fundamentals, Paul Cobault, 2015